INLEIDING
Sterilisatie is een zeer betrouwbare methode om bevruchting te voorkomen. Wanneer er geen kinderwens meer bestaat, kan sterilisatie een blijvende oplossing bieden.
Sterilisatie van de man is een kleinere ingreep dan sterilisatie van de vrouw. Binnen een vaste relatie kan dit een belangrijk argument zijn om voor sterilisatie van de man te kiezen.
ACHTERGROND VAN DE ZAADLOZING EN DE STERILISATIE
Sperma, bestaat uit zaadcellen en vocht. De zaadcellen worden in de zaadballen aangemaakt en het vocht wordt in de zaadblaasjes en in de prostaat aangemaakt. De prostaat is een orgaan, dat zich net als de zaadblaasjes in de onderbuik bevindt. De zaadcellen worden via de zaadleiders, die vanuit de balzak de onderbuik ingaan, naar de zaadblaasjes getransporteerd voor tijdelijke opslag. Bij een zaadlozing komen de zaadcellen uit de zaadblaasjes vrij en komt het vocht uit de zaadblaasjes en de prostaat vrij. Dit alles komt via de plasbuis, die in de penis uitmondt naar buiten.
Bij sterilisatie van de man worden de zaadleiders afgebonden, zodat er geen nieuwe zaadcellen meer in het sperma terecht kunnen komen. Drie maanden na de sterilisatie moet het sperma worden onderzocht om te kijken of er nog zaadcellen in te vinden zijn. Pas na de uitslag van het spermaonderzoek is iets te zeggen over het geslaagd zijn van de sterilisatie. Tot die tijd moet u dus een voorbehoedmiddel blijven gebruiken.
VOORAFGAAND AAN DE INGREEP
– Laat de huisarts het van tevoren weten wanneer u bloedverdunnende middelen of pijnstillers anders dan paracetamol gebruikt of wanneer u normaliter bij ingrepen profylactisch antibiotica krijgt voorgeschreven. Laat het ook weten wanneer u allergisch bent voor jodium.
– U dient de dag vόόr de ingreep uw balzak en de huid rond de penis te scheren. Scheren gaat gemakkelijker als het schaamhaar eerst kort wordt geknipt. Het kan ook met ontharingcréme worden gedaan (niet te lang laten inwerken, de balzakhuid is namelijk erg gevoelig).
– Een uur voor de ingreep dient u een tabletje diazepam 10mg in te nemen, zodat de spieren rond de balzak zich ontspannen. De diazepam kan het rijgedrag beïnvloeden; u bent dan niet verzekerd! U wordt dan ook geadviseerd gehaald en gebracht te worden.
– Tegelijk met de diazepam kunt u 2 tabletten van 500 mg paracetamol innemen om ervoor te zorgen dat de pijn tijdens en na de ingreep tot een minimum wordt gereduceerd.
– U kunt het beste een strakke onderbroek aantrekken om een, gelukkig zelden optredende, nabloeding te voorkomen.
DE INGREEP
De arts zoekt de linker zaadleider in de balzak op en brengt hem tussen duim en wijsvinger op een plaats in het midden van de balzak vlak onder de huid. Vervolgens wordt de huid op die plek verdoofd met een klein prikje. Daarna wordt de zaadleider via een klein sneetje gedeeltelijk naar buiten gebracht. Na het uitsnijden van een klein gedeelte van de zaadleider worden de uiteinden afgebonden met een hechting. Vervolgens wordt de rechter zaadleider opgezocht en tussen duim en wijsvinger naar dezelfde opening in de huid gebracht. Na een verdovend prikje langs de zaadleider wordt ook deze onderbroken en afgebonden. De huid wordt daarna gesloten met een hechting. De ingreep duurt ongeveer een half uur.
NA DE INGREEP
– De verdoving is na twee tot drie uur uitgewerkt; mocht u dan nog pijn hebben, dan kunt u paracetamol tot maximaal 4 x daags 2 tabletten van 500 mg gebruiken.
– Zelf fietsen of autorijden is de eerste dag lastig. De eerste dagen is de balzak vaak licht gezwollen en gevoelig. Dan is het prettig om een strakke onderbroek te dragen.
– Houd er rekening mee, dat u de eerste drie dagen na de ingreep geen zwaar lichamelijk werk kunt verrichten; ook fietsen kunt u beter vermijden. U kunt uw gewone werkzaamheden hervatten zodra u zich daartoe in staat voelt. U mag gerust vrijen. Het kan de eerste dagen wel wat gevoelig zijn.
– Het kan zijn, dat u een bobbeltje van een paar millimeter blijft voelen op de plek waar de zaadleider is afgebonden. Dit is normaal littekenweefsel.
– Na drie maanden kunt u spermacontrole laten verrichten
WANNEER CONTACT OPNEMEN?.
Complicaties, zoals infectie of nabloeding komen weinig voor. Neem contact op met de praktijk als u een bloeduitstorting krijgt van ongeveer 3 cm doorsnede, koorts krijgt of zich ziek voelt, als de balzak rood of dik wordt, als er pus uit de wondjes komt of als er pijn optreedt, die aanhoudt en toeneemt.
SPERMACONTROLE.
– Na drie maanden kunt u sperma voor onderzoek inleveren bij het laboratorium.
– Voorafgaand aan de spermacontrole dient u minimaal twee en maximaal zeven dagen geen zaadlozing te hebben gehad.
– Voor het opvangen van het sperma moet het potje op kamertemperatuur zijn. Het potje is schoon en mag niet meer gereinigd worden.
– De totale hoeveelheid sperma moet rechtstreeks worden opgevangen.
– Het potje moet binnen één uur na zaadlozing bij het laboratorium afgegeven worden. Sperma mag niet blootgesteld worden aan een temperatuur die lager is dan 20 graden of hoger dan 37 graden. Zorg ervoor dat het sperma op temperatuur blijft door het bijvoorbeeld onder de kleding dicht bij het lichaam te houden.
– De uitslag van het spermaonderzoek kunt u na twee werkdagen telefonisch opvragen bij de assistente van onze praktijk.
GARANTIE
Een zeldzame complicatie is dat het uiteinde van één of beide zaadleiders zich rekanaliseert, waardoor er toch weer zaadcellen in het sperma terecht kunnen komen en er weer kans op vruchtbaarheid ontstaat. Dit blijkt in 0,1% van de gevallen voor te komen. Hoewel de kans op hernieuwde vruchtbaarheid uitermate klein is kan er dus geen 100% garantie op steriliteit worden gegeven!
HERSTELOPERATIE
Een sterilisatie dient beschouwd te worden als een definitieve ingreep Een hersteloperatie is een moeizame aangelegenheid en de kans van slagen vermindert met het verstrijken van de tijd na de aanvankelijk verrichte sterilisatie.
VERGOEDING
Helaas dekt niet iedere polis de kosten van de ingreep inclusief de nacontrole van het sperma. U krijgt een rekening mee van het standaard huisartsentarief, Bedrag kunt u vinden op onze website bij tarieven. Deze kunt u dan, na betaald te hebben, indienen bij uw zorgverzekering.
Erwin Coster, versie 12 januari 2024